Ngói âm dương: Vẻ đẹp cổ điển kiến trúc Việt

Ngói âm dương là loại vật liệu xây dựng phổ biến trong các công trình mang tính truyền thống và văn hóa từ Bắc vào Nam. Không chỉ mang đến vẻ đẹp cổ điển và cũ kỹ cho kiến trúc, ngói âm dương còn có ưu điểm bền bỉ. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ cung cấp thông tin chi tiết về ngói âm dương để bạn đọc có thể hiểu rõ hơn về loại ngói đặc trưng này.

Ngói Âm Dương là gì?

Ngói âm dương là loại ngói đặc trưng, phổ biến trong các công trình xưa cổ với một đầu nhỏ và một đầu lớn. Loại ngói lợp nhà này có cấu tạo từ ngói dương và ngói âm được xếp đan xen nhau nằm ở phần hình chóp cụt của mái.

Một bộ ngói âm dương đầy đủ bao gồm:

• Ngói âm: Viên ngói to, tráng men ở mặt lõm, nằm ngửa.
• Ngói dương: Viên ngói nhỏ, tráng men ở mặt lồi, nằm tròn úp.
• Diềm âm và diềm dương: Phần trang trí mái nhà.

Ngói âm và ngói dương thường được phủ một lớp men lưu ly bên ngoài, chính vì vậy ngói âm dương còn được gọi là ngói lưu ly. Men lưu ly trên mái ngói âm dương là loại men gốm thuộc dòng men tốt, độ bền cao, có tác dụng tạo màu đẹp với tông màu cổ điển.

Nguồn gốc của ngói âm dương

Theo tìm hiểu, mái ngói âm dương có nguồn gốc từ Trung Quốc. Từ thời xa xưa, người dân Trung Hoa đã biết sử dụng và sáng tạo loại mái ngói này. Truyền thuyết kể rằng, vào thời kỳ Đông Hán, một thầy cúng phong thủy đã nghiên cứu và tìm cách nối các viên gạch sao cho đẹp và bền theo yêu cầu của Tào Tháo. Sau thời gian nghiên cứu, thầy cúng đã tạo ra loại gạch đáp ứng đủ tiêu chí và đặt tên là ngói âm dương.

Ý nghĩa phong thủy của ngói âm dương

Từ xa xưa, hai thái cực âm dương đã trở thành khái niệm ăn sâu vào tiềm thức người Việt. Không chỉ là quan niệm trong đời sống văn hóa, âm dương còn trở thành triết lý của người Á Đông. Do đó, mái ngói âm dương luôn tồn tại và được ưa chuộng khắp nơi trên đất nước Việt Nam. Các con phố cổ, chùa chiền, di tích lịch sử không chỉ mang dấu ấn kiến trúc đặc biệt mà còn chứa đựng chiều sâu lịch sử về ngói âm dương.

Không chỉ dừng lại ở ý nghĩa phong thủy, ngói âm dương còn giúp tăng cường giá trị thẩm mỹ cho công trình. Ngói âm dương mang đến vẻ đẹp cổ xưa mà trang nhã, sang trọng. Trước đây, ngói âm dương thường được sử dụng cho các công trình của vua chúa, đền chùa hoặc dinh thự của những gia đình giàu có. Chính vì thế, khi công trình được lợp ngói âm dương sẽ mang lại cảm giác uy nghiêm, bề thế và sang trọng.

Ưu điểm của ngói âm dương

Giá trị thẩm mỹ: Ngói lợp nhà âm dương là sự kết hợp hoàn hảo của đất nung tráng men, sở hữu vẻ đẹp tinh tế trong những nét chạm khắc. Khi kết hợp với kiến trúc nhà sẽ tạo ra những đường nét nhấp nhô uyển chuyển, mềm mại, giúp công trình sang trọng và uy nghi.

Tuổi thọ cao: Ngói âm dương có cấu tạo vòng ngửa vòng úp, tạo khoảng trống giữ khí và thông gió cho mái nhà, giúp quá trình thoát nước dễ dàng. Loại mái ngói này có tuổi thọ ước tính lên đến 50 năm, tiết kiệm chi phí xây sửa cho gia đình.

Dễ thi công: Mái ngói âm dương không cần tốn quá nhiều vật liệu và công sức, nhưng đòi hỏi thợ thi công phải lành nghề, khéo léo và tỉ mỉ.

• Xem thêm: Thiết kế nội thất phong cách Bắc Âu

Các loại ngói âm dương

Dựa vào chất liệu:

• Ngói tráng men: Chống thấm, chống rêu mốc, bền màu cao.

• Ngói đất nung: Màu đỏ tươi, hạn chế hấp thụ ánh sáng, giúp không gian bên trong mát mẻ.

Dựa vào kích thước ngói âm dương:

• Cỡ mini (S): 80 cặp/m²
• Cỡ trung (M): 43 cặp/m²
• Cỡ đại: 27 cặp/m²
• Cỡ lớn (XL): 15 cặp/m²

Hướng dẫn cách lợp ngói âm dương đúng kỹ thuật

Cách lợp ngói âm dương trên mái bê tông

Bước 1: Làm sạch bề mặt ngói bê tông và ngói âm dương.

Bước 2: Thực hiện việc quét chống thấm để hạn chế việc thấm nước sau này.

Bước 3: Tiến hành bước lợp ngói. Lợp từ giữa sang hai bên để đảm bảo sự đồng nhất và chính xác vị trí lợp. Không lợp từ trái sang phải hoặc ngược lại vì có thể gây lệch ngói thiếu thẩm mỹ.

Bước 4: Sau khi xác định bước lợp ngói, thợ hồ sẽ tiến hành dán ngói lên mặt mái. Đầu tiên đổ hồ lên mặt mái, sau đó dán ngói âm dương lên và loại bỏ vữa thừa để trả lại vẻ đẹp gọn gàng.

Bước 5: Làm viền đuôi mái để giúp ngôi nhà hoàn thiện hơn.

Bước 6: Kiểm tra lần cuối xem ngói đã hoàn chỉnh, đồng nhất và chắc chắn chưa.

Cách lợp ngói âm dương trên mái gỗ

Việc thực hiện lợp ngói trên mái gỗ giống như ngói bê tông. Chúng ta cũng thực hiện 6 bước cẩn thận như trên để đảm bảo mái ngói được xếp đều, hoàn thiện và không bị hở.

Điểm khác biệt là:

• Các thanh gỗ trên mái cần phải đóng cách nhau đều. Khoảng cách mỗi thanh là 50cm.
• Các thanh gỗ đóng so le cách nhau 10 – 15cm.
• Việc đóng thanh gỗ cần được làm chính xác từng centimet để giúp cho việc lớp ngói đều và chuẩn xác.

Yêu cầu kỹ thuật lợp ngói sau khi hoàn thiện

Ngói phải đạt các tiêu chuẩn kỹ thuật sau mới được gọi là hoàn thiện:

• Ngói thành một đường thẳng đều từ trên xuống dưới.
• Ngói không dính hồ, phải sạch sẽ, đẹp và gọn gàng.
• Đường diềm ngói cần cân đối để tạo vẻ đẹp cho công trình.

Những lưu ý quan trọng khi lợp ngói âm dương

Ngoài việc hiểu về kỹ thuật lợp ngói và các yếu tố đánh giá kỹ thuật đúng, cần chú ý một số lưu ý sau:

• Tránh lợp ngói góc cạnh vì theo phong thủy, việc lợp ngói góc cạnh có thể khiến tài lộc bị phân tán và mang đến nhiều điềm rủi ro cho gia chủ. Ngói cần phải lợp đều đẹp.
• Mật độ ngói cần phải đúng theo thiết kế ban đầu và loại ngói sử dụng phải đồng nhất.
• Đảm bảo lớp hồ dính trên ngói chắc chắn.
• Tính toán lượng ngói phù hợp với ngôi nhà để tránh tình trạng thiếu hoặc thừa, gây lãng phí và mất thẩm mỹ.

Kết luận

Ngói âm dương không chỉ mang lại giá trị thẩm mỹ và ý nghĩa phong thủy sâu sắc mà còn giúp công trình trở nên bền bỉ và uy nghi. Hy vọng thông tin trong bài viết này sẽ hữu ích cho bạn đọc trong việc áp dụng ngói âm dương cho các công trình của mình, góp phần gìn giữ và phát huy giá trị kiến trúc truyền thống của Việt Nam.

>>> Xem thêm: Lợp mái ngói khung kèo thép trọn gói giá rẻ